Suriye’nin Kuzeyinde Umut İnşa Eden Bir Ses

Suriye’de yıllardır süren çatışmaların ardından, özellikle kuzey bölgelerinde yeniden yapılanma ve toplumsal toparlanma süreci devam ediyor. Bu süreçte, yerel halkın ihtiyaçlarına duyarlı, sahada aktif rol üstlenen sivil toplum kuruluşlarının varlığı büyük önem arz etmektedir. İşte bu kurumların başında gelen Suriye Kuzey Bölgesi Kalkınma Ajansı’nın Başkanı Muhammed Haci Bey, hem yerel halkla birebir temas halinde hem de bölgenin kalkınması için çözüm odaklı projeler geliştiriyor. Kendisiyle yaptığımız bu söyleşide; derneğin saha faaliyetlerinden sosyal uyum projelerine, ekonomik kalkınma girişimlerinden gençlerin umuduna kadar pek çok başlığı ele aldık. Zorlukların ortasında filizlenen umutlara tanıklık edeceğiniz bu söyleşi, bölgenin değişen çehresini anlamak açısından önemli ipuçları barındırıyor.

Röportaj: Servet DOLAŞ

Derneğinizin şu ana kadar Suriye’nin Kuzey bölgesinde yürüttüğü başlıca kalkınma faaliyetleri nelerdir?

Derneğimiz, Suriye’de kazanılan devrim sonrası Kuzey bölgede yaşayan tüm halk bileşenlerinin kalkınması için sahadaki çalışmaları analiz etmekte, eksikleri tespit edip çözüm ortağı olarak danışmanlık vermektedir. Gerektiğinde yeni projeler de önermekteyiz.

Eğitim, sağlık ve altyapı alanlarında hangi öncelikler doğrultusunda hareket ediyorsunuz?

Eğitimde, mevcut okulların fiziki eksiklerini gidermeye çalıştık; sağlam sıralar temin ettik, duvarları badana yaptırdık. Öğretmen ve öğrencilerin ulaşım masraflarına destek olduk. Sağlıkta, köy sağlık ocaklarının araç-gereç ihtiyaçlarını karşılamaya çalıştık, ilaç yardımlarında bulunduk. Altyapıda ise güneş enerjili sokak lambaları kurduk, bozuk kanalizasyon noktalarını onardık, çöp toplama ve temizlik faaliyetlerini destekledik, su kesintisi olan bölgelere içme suyu sağladık.

Bölgedeki yerel halkın dernek faaliyetlerine katılımı ve tepkisi nasıl?

Güven inşa edildiği anda halk çok istekli davranıyor. Her türlü desteği vermeye hazır oluyorlar.

Suriye’nin Kuzey bölgesinde ekonomik canlanma için ne tür projeler planlıyorsunuz?

Bölgedeki ve yurtdışındaki iş adamlarını bir araya getirerek iş konseyleri oluşturuyoruz. Gıda ve tekstil atölyeleri gibi gelir ve istihdam sağlayıcı projelere danışmanlık desteği sunuyoruz.

Tarım, ticaret ve küçük işletmeleri desteklemeye yönelik özel bir kalkınma modeli öngörüyor musunuz?

Tarımda kooperatif modeli öneriyoruz. Ticaret ve küçük işletmelere yönetim, üretim ve pazarlama alanlarında danışmanlık sağlıyoruz.

Uluslararası işbirliği ya da yardım kuruluşlarıyla ortak yürütülen projeler var mı?

Uluslararası düzeyde iş konseyleri kurmak istiyoruz. Yardım kuruluşlarına istatistikî veri toplayarak ihtiyaç analizleri yapıyor ve bu verileri raporluyoruz.

Bölgede gerçekleştirdiğiniz saha gezilerinde hangi temel sorunlar öne çıkıyor?

Alt yapı eksiklikleri, insan kaynağının verimli kullanılamaması ve temel gereksinimlerin eksikliği tüm alanlarda zincirleme sorunlara yol açıyor.

Gözlemlerinizde en dikkat çeken toplumsal ya da yapısal değişiklikler nelerdir?

Yıllarca süren baskı rejiminin sona ermesiyle birlikte halkın motivasyonu yükseldi, umutlar yeşerdi ve insanlar elindekileri toplumla paylaşmaya istekli hale geldi.

Bölge halkı ile doğrudan temaslarda karşılaştığınız umut verici gelişmeler oldu mu?

Gençlerin kendilerini geliştirme arayışında olması ve geleceğe umutla bakmaları en dikkat çeken gelişmelerden biri. Halk da yardımlaşmaya her zamankinden daha açık.

Yerel meclisler, aşiretler ya da kanaat önderleri ile nasıl bir ilişki kuruyorsunuz?

Diyalog kuruyor, iletişim kanallarını açık tutuyoruz. Bilgilendirme ve danışmanlık yaparak güven kazanmaya çalışıyoruz.

Bölgede disiplinli bir sivil yapının oluşması için hangi yöntemleri benimsiyorsunuz?

İyi bir insan kaynağı araştırması yaparak eğitimli, kabiliyetli gençleri tespit ediyor, onlara yönelik bilgilendirme ve sıkı programlar uygulayarak kadrolar oluşturuyoruz.

Suriye’nin kuzeyinde toplumsal birlik ve istikrarın sağlanması için ne tür sosyal projeler geliştiriliyor?

Panel ve buluşmalar düzenliyoruz, kanaat önderlerine mentorluk yapıyoruz. Ortak faaliyetler düzenleyerek sorumluluk bilincini artırıyoruz.

Son olarak, USPUM ( Ulususal Stratejiler ve Politikalar Üretme Merkezi )’un 28.05.2025’te Mersin’de düzenleyeceği ‘Suriye’nin Yeniden Yapılanma Sürecinde Güvenlik, Diplomasi ve Ticaret’ konulu ‘Suriye Zirvesi’ne, Suriye Kuzey Bölgesi Kalkınma Ajansı olarak katılacağınızı biliyoruz. Bu zirve hakkında duygu ve düşüncelerinizi öğrenebilir miyim?

28 Mayıs’ta Mersin’de düzenlenecek olan “Suriye’nin Yeniden Yapılandırma Sürecinde Güvenlik, Diplomasi ve Ticaret” konulu Suriye Zirvesi, Suriye’nin istikrarı ve kalkınması adına son derece kritik bir dönemde gerçekleştirilmektedir. Türkiye’nin Suriye’ye yönelik yürüttüğü yapıcı politikalar ve bu çabaların sonucunda bazı yaptırımların kaldırılması, uluslararası konjonktürde de bölgesel istikrarın sağlanmasına yönelik olumlu bir zemin oluşturmuştur. Bu kapsamda gerçekleştirilecek olan zirveyi, Suriye Kuzey Bölgesi Kalkınma Ajansı olarak büyük önem atfetmekteyiz. Zira inanıyoruz ki, komşu bir ülkenin istikrarı ve güvenliği, kendi ulusal güvenliğimizin ve istikrarımızın da temel taşlarından biridir. Suriye’nin barışı, huzuru ve ekonomik kalkınması, aynı zamanda Türkiye’nin güvenlik perspektifinden de hayati öneme sahiptir. Bu nedenle, söz konusu zirvenin Suriye tarafının ilgili kurum ve temsilcilerinin geniş katılımıyla gerçekleştirilmesini memnuniyetle destekliyoruz. Bölgede kalıcı barış, iş birliği ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşabilmek için bu tür platformların önemli fırsatlar sunduğuna inanıyoruz.

Muhammed Haci Bey’in anlattıkları, yalnızca bir sivil toplum çalışmasının ötesinde; direnişten doğan bir yeniden inşa iradesini yansıtıyor. Umudun, dayanışmanın ve kararlılığın adım adım nasıl somutlaştığını bu röportajda açıkça görmek mümkün. Suriye’nin kuzeyinde atılan her adım, bölge halkının geleceğine duyduğu inancı büyütüyor. Bu inanç, belki de en güçlü kalkınma aracıdır.

Bu samimi ve içten röportaj için Sayın Muhammed Haci Bey’e teşekkür ederiz. Bölgede yürütülen çalışmaları ve karşılaşılan zorluklara rağmen sürdürülen umut dolu çabaları bizimle paylaştığı için minnettarız. Kendisine ve ekibine bu değerli katkılarından dolayı başarılar diliyoruz.